نظافت سگ به مراقبت های بهداشتی و تمیز کردن سگ اشاره دارد ، و همچنین روندی که از طریق آن ظاهر بدنی یک سگ برای نشان دادن یا سایر انواع رقابت تقویت می شود
پت شاپ ها با داشتن وان هایی با سطح شیب دار، درجه حرارت مناسب آب و دارا بودن انواع مختلفی از شامپوها شستشوی سگ و دیگر حیوانات را آسان میکنند، آن هم بدون اشک، بدون حساسیت، کک و تیک و ضد خارش پوست خشک
برخی پت شاپ ها نیز دارای سیستم حمام Bath Master هستند که بطور خودکار بهره مند از مجموعه ای از شامپوها و تهویه مطبوع است که مدت شستشوی حیوانات خانگی را تا ۷۰% کاهش می دهد، همچنین با داشتن قدرتمند ترین خشک کن ها حیوان خانگی شما را در نیمی از زمان خشک کن های معمولی خشک می کند
اصولاً توله های زیر ۲ ماه که در کنار مادر خود زندگی می کنند نیازی به شست و شو ندارند و مادر به خوبی نظافت و بهداشت آن ها را تامین می کند، شستن توله های زیر ۲ ماه بی مادر هم کار پر خطر و نامناسبی است، زیرا در این سنین و قبل از واکسیناسیون توله ها به شدت در معرض بیماری و مستعد سرما خوردگی هستند
شست و شوی سگ ها باید با شامپوی مخصوص حیوانات و حداقل هر ۳ هفته تا یک ماه یک بار باشد؛ شست و شو با شامپو زودتر از این مدت به بافت پوست و موی حیوان آسیب وارد می کند، ما گاهی فراموش می کنیم که اجداد سگ ها قبل از اهلی شدن در طبیعت و به صورت وحشی زندگی میکرده اند و فیزیولوژی بدن سگ های امروزی هنوز هم با زندگی در طبیعت هم خوانی دارد، پوست بدن سگ ها دارای یک لایه چربی است که از غدد ترشح چربی موجود در پوست ترشح شده و در محافظت از ساختارهای پوست و موی حیوان نقش مهمی را بر عهده دارد، این لایه چربی مانع از خشک شدن و تغییر ph پوست و مو شده و از سویی دیگر با حفظ اسید چرب سطح پوست، قدرت مقاومت آن در برابر اجرام بیماری زا را تقویت می کند
شست و شوی مداوم و با فاصله زمانی کم باعث از بین بردن لایه چربی محافظ پوست شده، پوست حیوان را خلع سلاح کرده و مستعد بیماری های عفونی اعم از قارچی و میکروبی و ویروسی می کند؛ اگر این روند شست وشو ادامه یابد ریزش موها آن قدر زیاد می شود که سطح پوست کاملاً کم مو شده و زیبایی ظاهری حیوان را ازبین می برد، ریزش این موها هم برای شما دردسر ساز و ناخوشایند خواهد بود، علت توصیه شامپو های مخصوص حیوانات این است که شامپو های انسانی حاوی مواد چربی زدای قوی از ترکیبات مواد قلیایی است که متناسب با پوست سر انسان ساخته شده و به پوست حیوانات آسیب میزند، در صورتی که این مواد قلیایی در شامپو های مخصوص حیوانات وجود ندارد، علاوه بر آن اسانس های خوش رنگ و بویی که به این شامپو ها اضافه می شود شامه سگ ها را به شدت آزار می دهد
وارد شدن کف شامپو انسانی در چشم حیوان نیز باعث قرمزی و التهاب چشم شده و تا مدتی حیوان را آزار خواهد داد، شست و شو با شامپو های انسانی اگر مدتی ادامه داشته باشد باعث خشک و کدر و بد شکل شدن مو ها شده و ریزش شدید مو توأم با خارش، خشکی و قرمزی پوست را در پی دارد؛ در صورتی که شامپو مخصوص حیوانات در دسترس نباشد شست و شو با شامپو هایی با مواد قلیایی مثل شامپو بچه بلامانع است
با این اوصاف ممکن است سگ شما سفید باشد یا زود به زود کثیف شود و این وضع از نظر شما جالب نباشد، در این صورت می توانید سگ خود را با آب ولرم حتی به طور روزانه بشویید، شست و شو با آب هیچ ضرری برای حیوان شما نخواهد داشت در صورتی که دو نکته را رعایت کنید؛ نکته اول این که آب داخل گوشش نرود، اهمیت موضوع این است که کانال گوش سگ ها از یک مجرای عمودی و یک مجرای افقی تشکیل شده و در صورتی که آب وارد این کانال شود در مجرای افقی انتهایی گوش حبس شده و هرچه حیوان سر خود را تکان دهد باز هم نمی تواند آب را خارج کند، این آب داخل گوش مانده و بعد از مدتی محل تجمع باکتری ها و عامل ایجاد عفونت خواهد شد، برای جلوگیری از این موضوع می توانید تکه ای پنبه را گلوله کرده و کمی چرب کنید و داخل سوراخ های گوش قرار دهید، منتها باید یادتان باشد که بعد از پایان حمام پنبه ها را از گوش حیوان خارج کنید، از موم مخصوص استخر نیز برای بستن مجرای گوش می توانید استفاده کنید
نکته دومی که باید پس از هر بار حمام کردن رعایت شود این است که اجازه ندهید سگ شما خیس از حمام بیرون بیاید در نظر داشته باشید که اگر در زمستان حیوان را حمام می کنید سرمای هوا و در تابستان باد کولر به راحتی باعث سرما خوردگی او خواهد شد، علاوه بر آن حیوانی که بدنش خیس باشد به سرعت دوباره خود را کثیف خواهد کرد، بنابراین حیوان را در حمام کاملاً با حوله خشک کرده و سپس سشوار بکشید تا سطح پوست هم کاملاً خشک شود، در مورد سگ های بزرگی که در حیاط شست و شو می شوند نیز انتخاب یک روز آفتابی برای حمام کردن اهمیت دارد، توجه داشته باشید که در روزهای سرد، برفی و بارانی و یا روزهایی که باد سرد و شدید می وزد این کار را انجام ندهید، بعد از حمام سگ را در جایی که زیرش موزاییک، آسفالت، سرامیک یا هر چیز خشک و تمیز دیگر باشد بسته و صبر کنید تا خشک شود، استفاده از شامپو های خشک مخصوص حیوانات به خصوص در فصول سرد سال می تواند از مشکلات حمام کردن در این زمان ها بکاهد
اگر حمام دادن برای شما مشکل است می توانید یک حوله را مرطوب کرده و روی بدن حیوان بکشید تا گرد و خاک روی موها را تمیز کند، به خاطر داشته باشید که قسمت اعظم نظافت پوست و مو با برس زدن روزانه انجام می شود و شست و شو در واقع مکمل آن خواهد بود
برای حمام دادن ابتدا یک تشت که اندازه ای متناسب با جثه حیوان داشته باشد را تا نیمه آب کرده و مقداری شامپو داخل آن حل کنید، سپس حیوان را به آرامی درون تشت گذاشته و با دست کف ها را روی سطح بدنش بمالید، توجه داشته باشید که نباید شامپو را روی پشت حیوان بریزید، زیرا ممکن است بقایای آن زیر موها باقی مانده و با آب شسته نشود، بعد از شست و شوی سگ او را به آرامی از تشت خارج کرده و با آب کم فشار به ملایمت کف ها را بشویید، مراقب باشید کف شامپو وارد چشم حیوان نشود، این کار را در وان حمام هم می تواند انجام دهید
سگ ها بعد از خیس شدن در حمام به دنبال فرصتی هستند تا خود را بتکانند، این کار باعث پاشیدن آب زیادی به اطراف می شود و حتی یک سگ کوچک هم می تواند در هنگام تکان دادن خود، شما و محوطه وسیعی در اطراف خود را خیس کند؛ اگر برای شما امکان دارد مدت کوتاهی از حیوان فاصله بگیرید تا این کار را انجام دهد، در غیر این صورت حیوان را به سرعت ابتدا با حوله کاملاً خشک کرده و بعد سشوار بکشید، بهتر است از قبل او را با صدای سشوار آشنا کنید تا دچار ترس نشود، بعد از این که او را کاملاً خشک کردید به طور کامل و چند بار برس بزنید تا موها به هم گره نخورد، سعی کنید در حین حمام کردن استرس زیادی به حیوان وارد نکنید، زیرا اگر خاطره خوبی از حمام کردن نداشته باشد در هر بار شست و شو بی قراری کرده و شما را خسته خواهد کرد، بنابراین تمام مراحل را به آرامی و ملایمت انجام دهید