• تمدّن مایا

مایا نام گروهی از اقوام سرخپوست در جنوب مکزیک و شمال آمریکای مرکزی و نام تمدّنی قدیمی در همین منطقه‌ است، مایاها که از مشهورترین قبایل سرخپوست بودند که معمولاً شهرهایشان را در دل جنگل‌های بارانی میساختند، حوزهٔ زندگی و فعّالیّت مایاها حدود جنوبی کشور مکزیک و نیز سرتاسر گواتمالا (Guatemala) و السالوادر (El Salvador) را شامل میشد، قوم مایا پدیدآورندهٔ یکی از تمدنهای بسیار پیشرفته آمریکای مرکزی در دوران پیشاکلمبی بود که دست‌آوردهای بسیار چشمگیری در هنر، معماری، ستاره‌شناسی و ریاضیات داشته ‌است، هم‌اکنون نیز گروه‌هایی از اقوام مایا در مکزیک (Mexico) و گواتمالا به‌سر میبرند، مایاها با بهره‌گیری از تمدّن‌های گذشته خود نظیر اولمک (Olmec) توانستند در خلال سال‌های۲۵۰ تا۹۰۰ پس از میلاد تمدنی عظیم را در آمریکای مرکزی پایه‌گذاری نمایند،  تاریخ مایاها به ۳ دورهٔ مهم بخش‌بندی شده ‌است و دوران‌های پیشاکلاسیک یا زندگی ابتدایی و دوران کلاسیک یا عصر طلایی و دورهٔ پساکلاسیک یا افول این تمدن را شامل میشود، قوم مایا به گویش‌های متعدد زبان مایایی تکلّم میکردند و نوعی خط ابتدایی هیروگلیفی (Hieroglyph) نیز داشتند که آثاری را به آن مینوشتند، تمدّن مایا به دست اقوام مجاور ضعیف شد و سرانجام با هجوم اسپانیایی‌ها از میان رفت، پیش‌از این از هم پاشیدن مایاها به یکباره تمدن و شهرهای عظیم را رها کردند و به دامان کوهستانها پناه بردند که دلیل این رویداد به سبب از میان رفتن آثار مکتوب آن دوره و طرح نظریات گوناگون هنوز مشخص نیست، پس از آن تمدن مایا رها شد و اقتدار مایاهای کوهستان نیز ابتدا به دست آزتِک‌ها و سپس اسپانیایی‌ها از میان رفت، جمعیّت مایاهای امروزی که از بازماندگان فرمانروایان دوران باستان آمریکای مرکزی میباشند حدود ۷.۰۰۰.۰۰۰ نفر است که بیشتر در جنوب مکزیک و نواحی کوهستانی گواتمالا و بلیز به‌سر میبرند گمانه‌زنی دربارهٔ زمان ورود مایاها به آمریکای مرکزی به حدود قرن دهم پیش از میلاد معطوف میشود و نخستین نشانه‌های استقرار و سکونت بومیان در اکتشاف‌های باستان‌شناسی مربوط به ۲۶۰۰ پیش از میلاد در کشور بلیز (Belize) تعیین شده ‌است تقویم مایایی به ۳۱۱۴ پیش از میلاد اشاره دارد و البتّه یک داستان قدیمی پذیرفته شدهٔ مایایی نیز حوادث ۱۸۰۰ پیش از میلاد را توصیف کرده‌است در دوران آغازین پیدایش مایاها آنها ابتدا از نواحی شمالی آمریکا به‌سمت جنوب آمدند و با سکونت در ارتفاعات گواتمالا تمدن عظیمی را بوجود

▀ مایاها پس از ورود مهاجمان اروپایی
فتح یوکاتان (Yucatan) توسط اسپانیایی از پیروزی بر سایر تمدنها و ملل آمریکایی دشوارتر بود و اگرچه ظرف ۵۰ سال پیروز شدند امّا حدود ۱۷۰ سال طول کشید تا به‌طور کامل بر این سرزمین‌ها تسلّط بیابندورود اسپانیایی‌ها در سال ۱۵۱۱ بود و ایتزا (Chichén Itzá) آخرین مقاومتی بود که در سال ۱۶۹۷ درهم شکست، در هنگام فتح سرزمینهای مایا اسپانیایی‌ها با قومی مواجه بودند که دیگر استقلال سیاسی و توان نظامی فوق‌العادهٔ سالهای گذشتۀ خود را نداشتند امّا به شدّت در برابر متجاوزان اروپایی ایستادگی نشان دادند، به نحوی که هرناندز دکوردوبا کاشف اسپانیایی این سرزمین بر اثر زخمی که در نبرد برداشته بود جان خود را از دست داد،  مایاها مدّتها به عنوان رعیت اسپانیا در نواحی کوهستانی زندگی خود را ادامه دادند  و هنوز شمار بسیاری از آنان در کشورهای مکزیک، گواتمالا، بلیز و السالوادور به‌سر میبرند که سنّت فراوانی را از نیاکان متمدن خود در دو هزاره قبل حفظ کرده‌اند، شمار مایاهای امروزی حدود ۷ میلیون نفر است که جمعیّت زیادی از آنان اسپانیایی ‌زبان شده‌اند، در جامعهٔ مایاها برده‌داری رواج داشت و تجارت برده نیز از امور مهم بازرگانی مایاها بود،  یک شخص در جامعهٔ مایاها از ۳ طریق ممکن بود برده شود: ی اینکه ممکن بود سرپرست یک خانواده فقیر برای امرار معاش بهتر دستیابی به مال برای بهبود شرایط زندگی یکی از اعضای خانواده‌اش را به‌عنوان برده بفروشد ویا ممکن بود کسی جرم یا جنایتی مرتکب شود و در اینصورت این امکان وجود داشت که با تشخیص مقامات قضایی به عنوان جریمه به بردگی محکوم شود و دلیل دیگر نیز اشخاصی که به عنوان اسیر جنگی در نبرد با اقوام دیگر گرفته میشدند خودبه خود برده محسوب شده و از سوی جنگاوران فروخته میشدند البتّه اگر اسیر از طبقات بالا و نجیبزاده جوامع دشمن بود به جای برده شدن طی مراسمی با احترامی ویژه کشته میشد که کشتن آنها نوعی مراسم قربانی برای خدایان دانسته شده‌ است  که با روش آزتک‌ها در قربانی کاملاً متفاوت بوده ‌است

▀ نظام خانوادگی
در جامعۀ مایا کوچکترین واحد اجتماعی خانواده محسوب میشد که از پدر و مادر و فرزندان و نیز بردگان تشکیل میشد، در میان مایا هر خانواده به نوبه خود در میان خانواده‌ای بزرگتر قرار داشت که خانه‌هایشان را گرداگرد یکدیگر در یک حیاط مشترک میساختند، ازدواج برپایۀ منصب بود و پدر دختر در سن پایین داماد را از طریق دلالانی که حرفۀ آنها  پیدا کردن همسر و نامزد مناسب در میان طبقات مختلف برای دختران بود پیدا میکرد، در سنّتهای مایاها خون و نژاد اصالت داشت و هرکسی بنابر تبار پدری خود پایگاه اجتماعی‌اش را مییافت در نظر مایاها خانواده‌ای اصالت و اشرافیت داشت که اجداد و نیاکان پدری زن و مرد هردو افراد سرشناسی بوده باشند

▀ معماری و شهرسازی
آثار معماری مایاها که تا به امروز به جای مانده عمدتاً مبتنی بر ساخت منازل شهری، روستایی، کاخ‌های شاهی، معابد و هِرم‌های عبادی و سامانه‌های شهری مانند کانالها، مخازن آب، راه‌های شهری و بین شهری میشد، خیابانها بیشتر به صورت سنگفرش بودند و برای طراحی شهر مهندسان امر ابتدا نقشه شهر را طراحی کرده و سپس نظر مساعد شاه را میگرفتند  معمولاً ساختمانهای مذهبی مایاها که به صورت هرم بود با مذهب و ایدئولوژی و نیز با گاهشماری مایایی در ارتباط بود  پلکان در معماری جایگاه ویژه‌ای داشت و در همه آثار بگونه‌ای بچشم میآید، در نمای ساختمان از موزاییک و انواع رنگ استفاده میشد  و بکارگیری نقوش و تصویرهای مختلف در درون اتاقها یا راهروها و نمای خارجی ساختمانهای فاخر ویژگی دیگر معماری آمریکای مرکزی در عصر طلایی مایاها بود، مصالح ساختمانی اصلی در معماری مایاها را سنگ آهک تشکیل میداد،عمدهٔ آثار مایایی از سنگ آهک درست شده‌اند؛ پدید آمدن شهرهای جدید در تمدن مایا به این نحو بود که روستاهایی که جمعیّت مردمش زیاد میشد طی یک مراسم وداع روستاییان منازل خود را ترک میکردند، خانه‌های جنگلی ویران میشد و خانه‌هایی بادوامتر گرداگرد یک محوطهٔ خالی که روستای قدیمی بوده و بعدها میدان مرکزی شهر میشد بنا میکردند، در میدان مرکزی شهر یک پرستشگاه بزرگ پدید میآوردند که هستهٔ اصلی شهر را تشکیل میداد و گاهی از اطراف رشد میکرد، این شهرها معمولاً جمعیّتی بین ۱۰.۰۰۰ تا ۱۵.۰۰۰ تَن سکنه داشتند با این‌حال شهرهای بزرگ مایاها مانند تئوتیهوآکان (Teotihuacán) جمعیّت‌ آنها به بیش از ۵۰.۰۰۰ تَن میرسید

▀ نقاشی و سایر هنرهای تجسمی
گاهی هنر مایاها را در دوران کلاسیک یا عصر طلایی آنها برترین و زیباترین مکتب هنری جهان باستان دانسته‌اند، هنر مایایی اگرچه از سنّتهای پیشین نظیر تمدن اولمک بهره میبرد امّا خلاقیتهایی که در درون جامعه مایا پدیدار شد چهره‌ای ویژه و متفاوت از تمام تمدنهای آمریکای باستان به آن بخشید آنها باورهای خود را دربارهٔ خدایان از راه خلق آثار هنری بروز میدادند.معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی، سفالگری از مهمترین و برجسته‌ترین هنرهای مایایی بود، نقاشی از دیگر جنبه‌های تمدن مایایی بود که شیوهٔ آن تا به امروز نیز میان جوامع مایایی برجای مانده‌است.، نقاشی‌ها بیشتر بر روی پارچه و دیواره‌ها صورت میگرفت که گاهی با گچبُری نیز توأم میشد رنگ آبی نیلی میان مایاها جنبهٔ الوهیت داشت و رنگی که در نقاشیهای خود استفاده میکردند از نوع ماندگار آن بود که تجزیه نشده و از بین نمیرفت، رنگی که بر روی پارچه بکار میبردند طیِّ فرایندی پیچیده و شیمیایی به دست میآمد و امروزه پژوهشگران از طریق آزمایش‌های شیمیایی به روش باثبات کردن این رنگ‌ها پی‌برده‌اند که هنوز نیز پس از گذشت قرنها ماندگاری و درخشندگی خود را حفظ کرده‌اند مایاها همچنین در زمینهٔ نقاشی با ابداعاتی که در زمینهٔ رنگ‌آمیزی و گچ‌بری داشتند تغییراتی را در نحوهٔ ساخت پرستشگاه‌ها در آمریکای باستان ایجاد کردند به این نحو که پرستشگاه‌های مایایی علاوه بر ساخت پلکانی دارای طرحها و نقاشیهای رنگی به همراه گچ‌بری نیز بودند که معمولاً تجسم خدایان و نیای شاهان مایایی بود، از سایر هنرهای تجسمی مایاها میتوان سفالگری را که از ویژگی‌های بارز هنر مایایی است نام بُرد، در دوران کلاسیک مایاها شروع به تولید آثار سفالی چندرنگ کردند که بیشتر جنبۀ تزئینی داشت تا کاربرد روزانه این سفالینه‌ها که عمدتاً به گونهٔ جام یا کاسه یا مجسمه‌های سفال هستند رنگ‌آمیزی شده و دارای نقش‌ها و طرح‌هایی هستند که نمادهایی اساطیری و ایدئولوژیک را از باورهایی قوم مایا ارائه میکند رنگ آبی سفالها نشان از کاربرد آن در امور مذهبی را دارد نقاشی‌های رمزگونه‌ای بر روی بیشتر سفالینه‌های به دست آمدهٔ مایایی دیده میشود که گاهی با کنده‌کاری همراه هستند، رنگ‌آمیزی سفالینه‌ها گاهی پیش از پختن آن انجام میگرفت و گاهی پس از آن از آنجایی که مایاها چرخ سفالگری نداشته‌اند با صرف وقت زیاد با نوک انگشتان تکّه‌های گِل را تبدیل به کاسه یا کوزه میکردند، روش کار آنها از لوله کردن گِل و دادن شکل مارپیچ به آنها بوده ‌است، دورهٔ زمانی سفالینه‌های به دست آمده از مایاها به حدّفاصل قرن ۶ پیش از میلاد تا ۹ نهم میلادی مربوط میشود بجز سفالگری پیکرتراشی مایاها نیز از دیگر جنبه‌های هنری تمدن مورد نظر است، مجسمه‌هایی که در دوره مایاها ساخته شده، بیشتر مجسمه شاهان یا خدایان و موجودات مافوق بشری را شامل میشود، برخی از این مجسمه‌ها سنگ یَشم سبز که جنبه قدسی داشته ساخته شده بودند و کشف میزان زیادی از محصولات یَشم در کنار گورهای بزرگان مایا موید این نکته میباشد، تندیسهای مایاها معمولاً به صورت نیم‌تنه و نشسته و به ندرت ایستاده‌اند و در سردر سراها و نمای ساختمانها معمولاً بچشم میخورند

▀ هواپیماهای طلایی
اشیاء کوچک به جامانده از مایاها که از طلا ساخته شده‌اند بسیار شبیه به هواپیماهای امروزی هستند این اشیاء شگفت‌انگیز در سال ۱۹۶۹ توجّه دانشمندان و پژوهشگران را به خود جلب کردند زیرا آنان دریافتند که این آثار هیچ شباهتی به جانواران ندارند و بیشتر شبیه به هواپیماهای امروزی هستند، تاکنون ۳۰ نمونه از این آثار باستانی کشف شده ‌است که همگی مانند هواپیما دارای بال، دم و کابین خلبان هستند کارشناسانی در آمریکا در سال ۱۹۹۶ نمونه‌هایی شبیه به این اشیاء را در ابعادی بزرگتر ساختند و توانستند آن‌ها را به پرواز درآورند، نمونه‌هایی از این اشیاء در چندین موزه وجود دارد که از آنها میتوان به موزه طلای کلمبیا، موزه برلین و موزه تاریخ طبیعی شیکاگو اشاره کرد

▀ تقویم مایا
سیستم گاه‌شماری مایاها نیز از بخشهای پیچیدهٔ این تمدن است، مایاها به سال ۳۶۵ روزه خورشیدی پیبرده بودند امّا برای محاسبه سال نه تنها جابجایی خورشید در آسمان فراز خود را که حرکت‌های ماه و ستارگان و دیگر اجرام آسمانی را نیز مدّنظر داشتند نزد مایاها ۳ نوع تقویم استفاده میشد یکی تقویم سالنمای ۲۶۰ روزه، دیگری هاآب یا سال ۳۶۵ روزه و دیگر تقویم شمارش طولانی ۵۲ ساله سال مقدس که تزولکین نامیده میشد همان سالنمای ۲۶۰ روزه بود هر ماه آن ۲۰ روز بود و هر روز یک نام مشخص داشت و نیز ۱۳ شماره که روزها در آن ضرب میشدند و مجموعاً ۲۶۰ روز میشد، آنها از این طریق سعی میکردند تا از زمان دقیق وقوع پدیده‌های قدیمی به میزان روزهایی که از آن گذشته آگاه شوند شیوه آن به گونه‌ای بود که مثلاً روز ایمیکس که روز نخست هر ماه بود و اوّلین باری که در سال ۲۶۰ روزه واقع میشد نام سال یکم ایمیکس میگرفت و به همین ترتیب سال دوم سال دوم ایک و زمانی که به سیزدهمین میرسید نام چهاردهمین روز یعنی ایکس مقارن یک میشد و سال یک ایکس میگردید و اینگونه مشخص میشد که ۱۴ سال گذشته‌ است فایده این تقویم برای این بود که در ارقام بالا با ضرب و تفریق ساده میشد زمان واقعی را به روز تعیین کرد و از این رو به آن سالنمای مقدس میگفتند چراکه در امور مذهبی مردمی کاربرد بیشتری داشت، سالنمای هاآب سالنما و تقویم رسمی مایا بود، هاآب را برای امور سلطنتی و کشوری بکار میبردند در سالنمای هاآب سال ۱۹ ماه داشت، ۱۸ ماه نخست سال ۲۰ روز بود و ماه آخر سال ۵ روز که روی‌هم رفته ۳۶۵ روز را تشکیل میدادند ماه آخر یوایب نامیده میشد و برای مردم بدشگون مینمود روزهای ماه از صفر تا ۱۹ را در بر میگرفتند شمار روز با یک آغاز نمیشد،  مایاها در ذکر تواریخ معمولاً در کتیبه‌ها هردو سالنمای تزولکین و هاآب را بکار میبردند از آنجایی که هاآب ۱۰۵ روز بیش از تزولکین داشت یعنی در تطابق دو تقویم هاآب ۱۰۵ دندانه وارد سال تزولکین شده بود و تطابق کامل تنها زمانی انجام میشد که ۵۲ سال از آغاز گذشته باشد که این دوره ۵۲ سال را دَوَران تقویم نامیده‌اند و این دوران برای مایاها بسیار مهم و با اهمیّت بوده ‌است،  تقویم سوّم سالنمای شمارش طولانی است که مبتنی بر روزهاست که هر روز امّا سال به ماه‌های ۳۰ روزه تقسیم نمی‌شد هر روز یک کین به‌شمار میرفت و هر ۲۰ روز برابر یک یوئنال می‌شد. هر ۱۸ یوئینال را یک تون می‌گفتند که مجموعاً ۳۶۰ روز (کین) به دست میآمد، هر ۲۰ سال (تون) برابر ۱ کاتون و هر ۲۰ کاتون ۱ باکتون و هر ۲۰  باکتون ۱  پیکتون بود، ۱  پیکتون برابر میشد با ۲٬۸۸۰٬۰۰۰ روز، بالاترین واحد در گاهشماری مایایی آلائون است که برابر میشود با ۲۳ میلیارد و ۴۰ میلیون روز سالهای آنان ۳۶۰ روزه بود و دلیل آن هم فرار از شومی ۵ روز پایانی بود، کاربرد این تقویم بیشتر برای شمارش روزهای گذشته یا باقیمانده نسبت به یک رویداد مهم بوده ‌است، مایاها سیستمی ریاضیاتی نیز داشتند که سالنماهای سه‌گانه را به هم تبدیل میکرد و از طریق داده‌های یک تقویم میتوانستند آن را در سالشماری دیگر نیز بیابند

▀ تأثیرات تمدن مایا بر فرهنگ جهان امروز
از مهمترین مسائل پیرامون نام مایا در جهان امروز افسانهٔ پایان جهان در سال ۲۰۱۲ بود که بر حسب پیشگویی‌های مایاهای قدیم جهان در آن روز پایان میپذیرفت، این پدیده که به پدیده پایان جهان مشهور شده ‌بود با نزدیک شدن به سال مورد نظر بر دامنهٔ شیوع باور به آن در میان برخی افراد افزوده میشد، روز گمان شده برای این رویداد خیالی که  ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ بود برابر شب یلدای سال ۱۳۹۱ هجری خورشیدی بوده است در همین زمان شایعه مبنی بر برخورد یک جرم غول ‌پیکر به زمین در سال ۲۰۱۲ موجی از واکنشها را بدنبال داشت در نهایت مؤسسه SETI که کار پژوهش بر این امر را دنبال مینمود این مسئله را رد کرد

▀ تمدّن مایا در دنیای امروز
با وجود از دست رفتن اتّحاد مایاها این قوم از صحنه روزگار کنار نرفتند و هنوز در گوشه‌هایی از آمریکای مرکزی مردم مایا با حفظ آداب و رسوم خود به زندگی ادامه میدهند، جمعیّت مایاهای امروزی که بازماندگان مایاهای متمدن دوران باستان و سده‌های میانه هستند حدود ۷ میلیون تَن برآورد شده که در کشورهای السالوادور، هندوراس، مکزیک، گواتمالا و بلیز پراکنده‌اند و به گویش‌های زبان مایایی یا اسپانیایی سخن میگویند، بیشتر جمعیّت امروزی مایاها در ارتفاعات گواتمالا به‌سر میبرند،  در گواتمالا اگرچه خیلی از مایاها سبک زندگی و گفتار اسپانیایی را پذیرفته‌اند امّا این تغییر و همرنگی با جامعه در زنان بسیار کمتر از مردان دیده میشود و اکثر زنان مایایی گواتمالا هنوز هم سبک پوشش و زبان بومی و اصیل خود را نگاه داشته‌اند،  مایاهای امروزی بخاطر رنگ پوشش خاصّ خود و کلاه‌های بلند و لباس‌های شاد رنگارنگ خود شهره هستند  مردان مایا امروزه به کارهای کشاورزی و گاهی صنعتی مشغولند و در میان جامعه امروزی مایا کودکان دستفروش نیز بچشم میخورند، امروزه زندگی مایاها مانند بیشتر مردم آمریکای لاتین توأم با محرومیت است و روند پیشرفت به ویژه در مناطق مایانشین که کوهستانی و روستایی نیز هستند بسیار کندتر است، مایاهای امروزی اگرچه بیشتر مسیحی کاتولیک میباشد اما هنوز دسته‌های زیادی از مردم این قوم هر به مذهب باستانی خود معتقد باقیمانده و آئین‌های مذهبی خود را همچنان برگزار میکنند، پذیرش مذهب کاتولیک از سوی بسیاری از مایاها تنها سرپوشی بود برای دفاع از خود برابر مسیحیان چرا که هنوز در میان جوامع مسیحی مایا همچنان شمن وجود داشته و در ارتفاعات و غارها بر اصل سالهای ۲۶۰روزه به عبادت و ارشاد و مکاشفه میپردازند  نام بسیاری از اساطیر مایا با نام‌های مذهبی لاتین جایگزین شده امّا مراسم و عقاید همچنان باستانی برجای مانده‌اند، گرایش عمدۀ روستاییان مایا به مسیحیت از سال ۱۹۶۰ و آغاز فعّالیّت تبلیغی کلیساهای انجیلی جنوب ایالات متّحده آغاز شده‌ است

▀ مراسم قربانی کردن انسان در تمدن مایا
تمدن مایا یکی از تمدنهای شگفت انگیز دوران باستان است که در آمریکای مرکزی زندگی میکردند، این تمدن بسیار پیشرفته بودند و دارای هنر، معماری، ریاضیات، تقویم و سیستمهای نجومی خاصّ خود بودند امّا یکی از ترسناکترین و وحشتناکترین سنّتهای مایایی مراسم قربانی کردن انسان بوده است، گفته میشود که مایاها افرادی را برای قربانی شدن انتخاب میکردند و بعد در حالیکه زنده بودند قلب آن را از سینه شان بیرون میکشیدند در طول دوران پیشاکلمبی سنّت و مراسم قربانی کردن انسان در تمدن مایا وجود داشت و این کار را پیشکشی به خدایان خود میدانستند، مورّخان معتقدند که اوّلین بار تولتکها بودند که مراسم قربانی کردن انسان را به مایها معرفی کردند و این رسم از دیرباز بخشی از فرهنگ تولتک ها به شمار میرفت، در باور مایاها خون منبع تغذیه خدایان بود و قربانی کردن یک موجود زنده پیشکشی قدرتمند و باارزش تلقّی میشد، مایاها حیوانات مختلفی مثل کروکودیل، ایگوانا، سگ، گراز، پلنگ و بوقلمون را به پیشگاه خدایانشان قربانی میکردند امّا سوای حیوانات، قربانی کردن انسان در تمدن مایا اوج و نهایت احترام به خدایان محسوب میشد، اسناد و شواهد متعدّدی در مورد مراسم قربانی کردن انسان در تمدن مایا وجود دارد و طبق شواهد این رسم حدّاقل از دوران کلاسیک تا قرن ۱۷ و زمان ورود اسپانیایی ها ادامه داشت، در آثار هنری و متون قدیمی و دیوارنگاره هایی که از تمدن مایا به جا مانده میتوان تصاویری از مراسم قربانی کردن انسان را دید، مراسم قربانی کردن انسان در تمدن مایا جایگاهی بسیار مهم داشت و مایایی‌های این مراسم را با شور و حرات زیاد انجام میدادند، مراسم قربانی کردن انسان در تمدن مایا به شیوه های مختلفی برگزار میشد سر بریدن، پرتاب اره به سمت قربانی، غرق کردن و… از جمله روش های قربانی کردن انسان در تمدن مایا بوده است امّا وحشتناکترین شیوه بدون شک بیرون کشیدن قلب از سینه بوده است عصر پساکلاسیک رایج‌ترین و متداول ترین شیوه قربانی کردن انسان در تمدن مایا بیرون کشیدن قلب بوده است، گفته میشود که این روش تحت تأثیر شیوه قربانی کردن آزتک ها در دره مکزیک وارد فرهنگ مایایی شده است، طبق نقاشیها و دیوارنگاره‌هایی که از این تمدن به جا مانده مشخص است که فرد قربانی قبل از اجرای مراسم اصلی به شیوه‌های مختلف شکنجه میشده است سپس او را برای اجرای مراسم قربانی کردن انسان به بالای اهرام خود میبردند تا جماعت زیادی بتوانند شاهد این مراسم باشند